S Ö Z A L T I

28 may 1997 b.dortmund - yuventus matçı | idman

1996-97 Uefa çempionlar liqasının finalı. Hazır dortmund da finala çıxmışkən yad ediləsi oyunlardan biridi. Bura qədər 1995 və 1996 bundesliqa çempionu olan Dortmund o sezon b qrupunda 6 oyuna 4 qələbə, Polşanın widzew lodz klubu ilə 2-2 heç-heçə və evdə atleticoya 1-2 hesabla məğlub olaraq 13 xal və averajla Atletico Madridin gerisində 2-ci olmuşdu. Juventus isə c qrupunda 5 qələbə və səfərdə Rapid wienlə 1-1 qalaraq 1-ci olmuşdu. Yeri gəlmişkən, fənərbağçanın Manchester unitedi elvir boliçin qoluyla 1-0 məğlub etdiyi həmin o məşhur oyun da bu qrupda baş vermişdi. Bununla da Unitedin Avrokubok oyunlarında Old Trafforddakı 40 illik məğlubiyyətsizlik seriyası başa çatmışdı.
4/1-də dortmund 1996-cı ilin Fransa çempionu və öz qrupunu 1-ci bitirən Auxerre-i rahatlıqla 3-1 və 0-1 hesabı ilə keçir. Yuventus da nisbətən rahat rəqib olan norveçin rosenborg klubunu 1-1 və 2-0 la keçir. ( deyirəm dönəmin çempionatlarına baxe. İndi nəinki Rosenborgu və Auxerre-i hətta o dövrün güclü Hollandiya klublarını da 8/1-də görmək çətin məsələdi. Türklər demiş makas çox açılıb.) yarımfinalda borussiya Manchester unitedi hər iki oyunda da 1-0 məğlub edir. Maraqlıdı ki, bu matçlar 2024 sezonunun psg ilə olan oyunlarının kopyasıdı. Juventus 1996-cı ilin finalında qalib gəldiyi Ajaxı 1-2 və 4-1 hesabı ilə darmadağın edir. Bu arada Ajax da 1994-95 çempionlar liqası çempionu idi. İzlədiyim ən yaxşı Ajax komandalarından biri idi. Milanı həm öz qruplarında 2 dəfə, həm də finalda keçmişdilər. Z kuşağı nə var bunda? Milan onsuzda zəifdi desə də, söhbət əfsanə milandan gedir.
Və 28 may 1997. Bavariyanın keçmiş evi Münhen olimpiya stadionu. Möllerin, kohlerin, riedlenin, chapuisatın və baş məşqçi ottmar hitzfeldin dortmundu deşamın, zidanın, vierinin, Del pieronun və əfsanəvi baş məşqçi, bundan 9 il sonra İtaliya milli komandasına dünya çempionluğu qazandıran marçello lippinin yuventusuna qarşı. Əlbəttə ki, keçən ilin çempionu Yuventus favorit idi. Amma 29-cu və 34-cü dəqiqədə euro 1996-da ingiltərənin xəyallarını puç edən Karl heinz riedle səhnəyə çıxdı. Yuventus şok olmuşdu. 1-ci dövrə belə bitdi. 2-ci dövrədə isə nələr oldu nələr. Zidanın dirəkdən dönən topu, vierinin əl ucbatından sayılmayan qolu və del pieronun əla daban qolu. Hesab 2-1 olmuşdu. Amma 70-ci dəqiqədə Chapuisatın əvəzinə meydana daxil olan və bütün karyerasını yalnız Borussiya dortmunda fəda edən Lars Ricken abimiz oyuna girdi. Və girəndən 16 saniyə sonra çempionlar liqası finallarının bəlkə də ən yaxşı qolunu vurdu. Yuventusun qapıçısı peruzzi çox öndə dayanırdı oyunlarda. Bunu görən möller pası Rickenə verir və Ricken xarüqə yaradır. 20 dəqiqə sonra isə oyun bitir. Və dortmund tarixinin ilk çl finalında qalib olur. Haşiyəyə çıxım: 2013-də bavariyaya uduzan dortmund da pis komanda deyildi. Sadəcə bəxtləri gətirmədi. Bu il isə Real madridlə işləri çox çətin olacaq. Çempionluq xəyaldır. 27 il öncə də xəyal idi amma bacardılar. Görək bu il necə olacaq.

Əfsanəvi fosforlu sarı forması ilə Dortmund komandası


Həmin o məşhur vuruş



Seremoniya





Bu da türkçə icmal

https://www.dailymotion.com/video/x60fuiv

tissot prx | texnologiya

Son illərin ən "xod" gedən qol saatı. Ölkəmiz standartları üçün baha olsa da 1000 dollardan ucuz olduğu üçün birinci dünya ölkələrində "affordable" seqmentinə daxil olur.


Tissot, saatın dizaynının 70-ci illərdə satdığı tissot seastar modelindən götürüldüyünü deyir.

Amma həmin seastar modelinin dizaynının da Audemars Piguet royal oak-dan ilhamlandığını hər kəs yaxşı bilir.

Saatın bilərziyi royal oak-da olduğu kimi inteqrasiya olunmuş bilərzikdi. Yəni bilərziyin saatın gövdəsinə birləşən birinci parçası gövdəyə inteqrasiya olununub və tam qatlanmır.

Elə bu səbəbdən də saatın ayaqdan-ayağa (lug to lug) uzunluğu xeyli böyükdü. Belə olan halda qol ölçünüz incədisə saatın bilərziyi qolunuzdan kənara "daşır".

Normalda 42-43 mmlik saatları rahatlıqla taxan mənim belə biləyimdə 40 mmlik versiyası böyük görünürdü. Ona görə alarkən taxıb yoxlamaq lazımdı.
Kvars versiyada sferblat sadə dizayndadı. Xəfif sunburst effekti var.

Mexaniki versiyada isə vafli dizaynına sahibdi

Saatla bağlı ən böyük müzakirə mövsuzu içindəki mexanizmdir. Powermatic 80 mexanizmi 80 saat enerji rezervi versə də mexanizmin bəzi detallarının plastik olması fikir ayrılığına səbəb olub. Bəziləri plastik detalların metal detallar kimi bir-birinə sürtünərkən yeyilmədiyini və buna görə uzunömürlü olduğunu deyir. Bəziləri də plastik detalların aztapılan olduğu üçün saatın təmirinin çox çətin olduğunu deyir.
Saatın populyar olmasına görə tonla fərqli rəngi və versiyası mövcuddu.
35 və 40 mm-lik kvars versiya

35 və 40 mm-lik mexaniki versiya

42 mm-lik mexaniki xronoqraf versiya


Və ən bərbad versiya olan digital versiya


Alternativi üçün (baxma: citizen tsuyosa)

ray ban | sağlamlıq

1936-cı ildə qurulmuş olub 1999-cu ildən etibarən luxottica'nın tərkibinə alınan, Verdiyin pulun son qəpiyinə kimi layiq olan,
aviator wayfarer və clubmaster seriaları ilə məşhurlaşmış amerika mərkəzli eynək şirkəti. bütün təbəqələrdən olan insanlarçün əlçatan olan azsaylı brendlərdən biridir. Bir milyarderin də gözündə görmək mümkündür, orta gəlirli insanın da.

Materialının premiumluğunu əlinə aldığın andaca hiss edilir. möhkəm, dözümlü olmasına baxmayaraq yüngül və keyfiyyətli materialdan olması sayəsində burunun üstündə gözəçarpan izlər qoymur və eynək taxdığını belə unutdurur adama. Lensləri modeldən asılı olaraq polikarbonat və ya mineral şüşədir. Onsuz da yetəri qədər pul verilir deyə, məncə, bir azca artıq ödəyib mineral şüşə olanı almaq daha məntiqlidir.

Almaq istəyənlər üçün texniki 1-2 detala deyinim. Yəqin ki, eynək taxan hər kəs "50/22/150" tipli yazıların çərçivə ölçüsü, burun hissənin genişliyi və sap uzunluğunu bildirdiyindən agahdır. Deyildisə də, artıq öyrənmiş oldu. ray-ban Modellərinə göz atarkən əlavə olaraq, əksər hallarda "g15" yazısını görmək mümkündür. G15 ray-ban'in 1937-dən bu yana istehsal etdiyi ən əsas şüşəsidir. G15-lə bərabər "b15" yazısını da görmək mümkündür. Bu kodlar şüşənin kodlarıdır. "g" hərfi "green", "b" hərfi "brown" sözündən gəlir, şüşənin rəngini bildirir. "15" rəqəmi isə lenslərin filter göstəricisidir. işığın 85%-ni bloklayıb 15%-ni buraxdığını göstərir. Təbii ki, bunlar standart (yəni sadəcə uv qorumalı) lenslərə aiddir, polarizə lenslərdə durum dəyişir.

Polarizənin də nə olduğunu bilməyənlər üçün qısaca izah edim. Polarizə qat gözün yorulmaması və daha aydın görüş üçün istifadə olunur. Ən əsas özəlliyi rəngləri daha kontrastlı, daha canlı verməsi və ən əsası da, yansımaları önləməsidir.

Yansıma deyərkən işığın qışda qarın, buzun, yayda asfaltın, maşınların, suyun üzərində yaratdığı bütün növ üfüqi olan parıltıları nəzərdə tutulur. Düzü, yuxarıdakı şəkildə bir az şişirdilib, ancaq məntiqi başa düşmək üçün yetərlidir. Bu arada, diqqət etdinizsə, bir əvvəlki cümlədə "üfüqi" sözünə xüsusi vurğu etdim. Çünki şaquli olan(məsələn, yandan və ya binaların şüşələrindən gələn) parıltıları önləmir. Əslində, polarizənin niyə belə işlədiyinin məntiqini mən də tam dəqiq bilmirəm* biri çıxıb bu barədə entri yazsa, əla olardı . Ancaq müqayisə olaraq fotoqrafiyadan anlayışlı şəxslərə polarizə lens filterləri üzərindən başa sala bilərəm. İstifadə edənlər bilir ki, bu filterlər lensin önünə taxılanda təkər kimi 360 dərəcə döndürmək olur. Duruma uyğun olaraq onu fırladıb fotosu çəkiləcək yeri polarizə edirik. Lakin gün eynəklərində şüşənin üzərinə əlavə vasitə taxılmayıb birbaşa olaraq şüşənin özünə çəkildiyindən sadəcə müəyyən limitli bir bucaq altında olan parıltıları önləyir. işığı yansıdan və gözü yoracaq olan parıltılar əksər hallarda qar, buz, qızmar günəş altındakı asfalt, maşınların və suların səthləridir, hansılar ki, yerə üfüqi şəkildə paraleldir, ona görə də eynəklərdə şaquli yox, üfüqi işığın qarşısını alacaq formada polarizə qat çəkilir. * nəsə elə bil çox qəliz oldu

Bir ray-ban Eynəyi seçərkən onun polarizə olub-olmamasını anlamaq isə çox bəsitdir. Bütün Ray-ban eynəklərinin sağ (öndən baxanda sol) şüşəsinin küncündə marka adı kimi "ray-ban" yazısı olur. Əgər eynək polarizədirsə, marka adının yanına bir də "p" hərfi qeyd olunur

və şüşənin üstündə standart olaraq "g-15" stikeri deyil də, "polarized" yazılı sticker olur.

Eyni zamanda kodlama olaraq da eynəyin sol sapının içərisində ən sonda rəqəm və "p" hərfi ilə işarələnir. Misalçün öz eynəyimdəki kod:

Eynəyin qutusunun içərisində çıxan təlimatda sapdakı son 2 rəqəm və hərfin eynəyin günəş radiasiyasına qarşı nə dərəcədə qorunma təmin etdiyini bildirdiyi qeyd oıunub:
0 - çox zəif
1 - zəif
2 - orta
3 - yüksək
4 - çox yüksək
"n" hərfi "normal", "p" hərfi də dediyimiz kimi "polarized" anlamına gəlir.

Reddit'dən tutmuş quora'ya, ordan da üzü türk forumlarına qədər saysız-hesabsız başlıq açılaraq soruşulan, hətta bakıdakı rəsmi satış yerlərində belə cavabı tam əminliklə verilə bilməyən bir suala tam rəsmi bir cavab vermiş olum. Məsələ belədir ki, insanlar eynək alarkən "uv400 yoxsa polarized?" seçiminə düşürlər. Hər zaman da sual yaranır ki, "görəsən, polarizə eynəklər həm də uv400-dür?". Özüm keçən ay araşdırma edəndə dəqiq cavab tapmadığım üçün şirkətin amerikadakı müştəri xidmətlərinə mail yazdım. Sağ olsunlar, gün ərzində də cavabladılar və buradan elan edirəm mən də -*
"bütün ray-ban eynəklər uv400 qorumalı şüşəyə sahibdir. mavi işığın böyük çoxluğunu, uv-a və uv-b kimi zərərli şüaların isə 100%-nin qarşısını alırlar. yəni polarizə olan ray-ban'lar həm də uv400-dür. Lakin özlərinin qeyd etdiyi bir əmmanı da deyim. Polarizə olan ray-ban eynəklər g-15 (və ya b-15) kodlu şüşəyə sahib olduqları deyilsə də, "texniki olaraq" 15 sayılmırlar. Çünki mail'də qeyd olunmuşdu ki polarizə olduğundan bu şüşə normal işığın 89%-ni bloklayır və 11%-ni keçirir. Bu da "texniki olaraq" şüşənin g-15 deyil də g-11 olmasına gətirib çıxarır.

Son olaraq, ümumən gün eynəyi almaq istəyənlərə eynəksiz gəzəndə gözləri sulanan biri kimi mənim tövsiyəm o olardı ki, mütləq şəkildə polarizə olan eynək alsınlar* polarizə ray-ban üçün əlavə 50$ ödəməlisiniz . Xüsusilə də maşın sürənlər, uzun yola çıxanlar üçün həyat qurtaran şeydir polarizə eynək. Çünki mən özüm sadəcə uv400 olan eynək taxanda davamlı şəkildə "eynəyin də var, niyə gözlərini qıyırsan?" deyirdilər. Bunu istifadə edəndən sonra anladım ki, problem polarizə olmamasında imiş: o yansımalar gözümü qamaşdırırmış. Həmçinin, 200, 300, 500 - hər nə qədərdirsə, pula qıyın, mütləq şəkildə eynək işinin içində olan markaları alın. Ray-ban olmasın, olsun persol, oakley, tom ford, prada və s. Əsas odur güvənilir brend olsun. Həm də ki, yazıda qeyd etdiyim 85-89% işığı bloklamaq məsələsi də gözünüzü qorxuzmasın. İllər Əvvəl 50-60 manatlıq poddelka eynək taxırdım, hansı ki bildiyin adi qara plastik idi, "gün eynəyi" adı altında qaraldırdı hər yeri. Kiminsə axşam vaxtı gün eynəyi taxdığını görəndə də qəribsəyirdim ki, kor kimi heç yeri görmədiyi halda bu niyə gözündən çıxarmayıb? Dünən başıma gələn bir hadisədən sonra indi anlayıram o insanları. Dünən axşam şəhərdə dostumla qarşılaşanda "hava qaralıb, gün eynəyi niyə taxmısan?" deyəndə ayıldım ki, eynəyimi dəyişməmişəm, gözümdə qalıb. İnsan kağız üstündə "89% işığı bloklayır" cümləsini görəndə elə bilir ki, hər yeri zil qaranlıq edəcək. Di gəl ki, digər şəffaf eynəyimdən tək fərqi ətrafı cüzi bir yaşıl filterlə göstərməsidir, hansı ki buna rəğmən əşyaların rənglərində və tonlarında bir qram dəyişiklik yoxdur, necədirlərsə elə də görünürlər. Amma bununla belə günəş və ümumiyyətlə, digər işıqlar insanın gözünü bir qram da yormur* türklər demiş, ohh, dünya varmış. İndi oturub illərdir niyə ağıl edib düz-əməlli bir gün eynəyi almayıb gözlərimə əziyyət vermişəm deyə heyifsilənirəm.

Yekun olaraq, Ortalıqda həddindən çox geydirmə ray-ban var. Əvvəllər original ilə fake arasındakı fərqi lazer ilə şüşəyə qazınmış "rb" loqosundan, kodlardan və s şeylərdən anlamaq asan idi, amma indi elə fake ray-ban'lar var ki, heç illərin optikaçısı belə ayırd edə bilmir hansı originaldı, hansı fake. Yuxarıda bir yazar hər gələnin gözündə ray-ban olduğunu deyib, ancaq demək olar 90%-i fake ray-ban'dır. Odur ki, rəsmi satış nöqtələrindən almaq lazımdır. Bakıda occi və 28 mall'dakı sunglasshut mağazalarını məsləhət görürəm. Əsas da sunglasshut. Çünki ray-ban şirkəti luxottica'nın tərkibindədir və sunglasshut da luxottica qrupun məhsullarını satan ən əsas mağazadır. Türkiyədən alınacaqsa, atasun optik və elə ordakı sunglasshut məsləhətdir. Amma məncə, ən yaxşısı ya amazon'da rəsmi ray-ban mağazından və ya elə sırf ray-ban'ın öz saytından almaq ən yaxşıdır. 10-15 gün gözlə, amma ən azından için rahat olsun ki, tamamilə original, keyfiyyətli və ömürlük bir eynək almış olacaqsan. Həm də ki, öz saytında digər yerlərdə olmayan hər cürə "option"ları görmək mümkündür. İstədiyin kimi çərçivə, şüşə rəngini, polarizə olub-olmamasını, hətta üzərinə lazerlə söz yazılmasını belə seçmək olur. Şəxsi zövqümcə elə ən yaxşısı, wayfarer modelini almaqdır. 70 illik klassikləşmiş dizayn elədir ki, hər tip üz quruluşuna, hətta eynək yaraşmayan insanlara belə yaraşır. Əslində, wayfarer özü öz içərisində "classic/ ease/ new/ folding/ mega" olaraq 5 tipə bölünür. Entri yetəri qədər uzun olduğundan model fərqlərinə girib daha da uzatmaq istəmədim. 2 ay elə didik-didik araşdırma elədim ki, bildiyin satış mütəxəssisinə çevrilmişəm :d. Odur ki, almaq fikrinə düşən olsa, heç çəkinmədən mesaj qutumu yaşıllandıra bilər, əlimdən gələn hər köməyi edə bilərəm.

1984-85 serie a sezonu | idman

Serie a tarixinin ən gözlənilməz sonla başa çatan sezonu. Ümumiyyətlə bu sezon bir çoxlarına görə "serie a-nın serie a olduğu illər" ifadəsinin ilk ilidir. Amma real yanaşsaq 1982-83 sezonundan, yəni Michel Platininin Yuventusa transferindən sonra hər şey möhtəşəm olmağa başlayır. Zatən Yuventusda Gaetano Scirea, Antonio cabrini, Marco Tardelli, ən yaxşı çempion ola bilməyən komanda olan 1982 Braziliyasını ağlar qoyan Paolo Rossi və gəlmiş keçmiş ən yaxşı qapıçılar siyahısında mənə görə ilk 3-lükdə olan Dino Zoff da var idi. Platini gələndən sonra olur konfet.
Amma gələk bu sezona. Əsas Komandaların vəziyyətini ayrı-ayrı yazmağa çalışacam.
Yuventus keçən sezonu çempion olaraq bitirmiş və ümumilikdə 21 çempionluğa çatmışdı. Yayda lazionun super ulduzu Bruno giordano ilə razılığa gəlsələr də, bruno sonradan astronomik maaş tələb edir və iş pozulur. Zatən bu sezon lazio da serie b-yə düşür. Bruno da növbəti sezon Napoliyə keçir. Amma bu sezon yuventusun işləri yaxşı getmir və ilk 5-likdən kənarda qalırlar. Buna baxmayaraq komandanın ulduzu olan və 1984-də Fransa ilə Avropa çempionu olmuş Platini 18 qolla sezonun bombardiri olur. Serie a-dan əli üzülən Yuventus fikrini çempionlar liqasının keçmiş adı olan Çempion klublar kuboku turnirinə verir. Heysel faciəsinin baş verdiyi finalda məhz Platininin penaltisi nəticəsində Liverpool üzərində qələbə ilə Avropanın böyüyü olurlar.
Sezonun Daha bir önəmli hadisəsi isə tarixin ən yaxşı oyunçusunun Barcelonadan Napoliyə transfer olunması idi. Bəziləri Maradonanın Barcelonada istəniləni vermədiyini düşünərək onun kaprizli olduğunu bildirir. Amma Barcelona - Maradona məsələsi tamam başqa söhbət mövzusudur. Çoxları Napolinin çempion olmağını gözləsələr də bu 3 il sonra baş verir. Komandanın ən yaxşısı Maradona olsa da təkbaşına Napolini çempion etməsi imkansız idi. Ətrafında yaxşı oyunçular yığılandan sonra o, tarix boyu şimallılar tərəfindən lağ edilən və ələ salınan Neapolu 2 dəfə İtaliyanın böyüyü etməyi bacarır.
Fiorentina isə 82 Braziliyasının əfsanə kapitanı və karyerasında sadəcə 1 sezon Avropada oynayan Socratesi transfer edir. Amma matçlarda istəniləni verə bilmir, məşq üsullarını bəyənmir, həddindən artıq siqaret çəkir və içki içir, məşqçilərlə dalaşır və sezon sonunda Braziliyaya qayıdır.
Roma 1982-83 sezonunu çempion bitirəndən sonra 1984 Çkk turnirində liverpoola penaltilər seriyası nəticəsində məğlub olur. Romanın əsas ulduzlarından biri yenə 82 Braziliyasının oyunçusu olan Falcao idi. Onun çkk finalında penaltini vurmaqdan imtina etməsi, sol dizindən zədələnməsi, komandanın onun üçün həddən artıq pul xərcləməsi Falcaonun da sezon sonunda Braziliyaya qayıtması ilə nəticələnir.
Demək olar ki, sezonun ən yaxşı heyətlərindən birinə sahib olan İnter isə o qədər yaxşı nəticələr əldə etmir və sonda 3-cü olur. Milan da eynilə qənaətbəxş çıxış etmir və sezonu 5-ci bitirir.
Gələk Çempion Hellas Veronaya. Bu hadisəni yalnız 2016-cı ildəki Leicester city çempionluğu ilə müqayisə eləmək olar. Belə nağıllar məncə bir də olmayacaq. Zatən Veronanın ilk və tək çempionluğudu. Bu "balaca" klubun çempionluğunda əsas rollar yayda transfer edilən alman Hans Peter briegel və danimarkalı preben elkjaer ilə birlikdə oyunun sistemini onların üzərinə quran baş məşqçi osvaldo Bagnoli olur. Qapıda da garella əfsanələr yaradır, amma sezon sonunda çempion olmaq üçün sağa sola pul xərcləyən (təbii ki, bunda siciliya mafiyasının da rolu böyükdür) Napoliyə keçir. Komandanın əsas qol maşını guiseppe Galderisi olur və ümumilikdə 11 qol vurur. Hellas verona ilk turda maradonalı Napolini 3-1 məğlub edir. Yuventusu ilk dövrədə 2-0, Romanı isə 1-0 la keçirlər. 2ci dövrədə isə hər ikisi ilə heç-heçə edirlər. İnter və milanla isə hər iki dövrədə matçlar heç-heçə bitir. Verona sezon boyunca sadəcə 2 dəfə məğlub olur. 15-ci turda avellinoya 2-1, 25-ci turda Torinoya 1-2. Ki Torino da bu sezonu əla keçirib sonda 2-ci olur. Ümumilikdə verona 30 oyuna (15 qələbə, 13 heç-heçə və 2 məğlubiyyət) 43 xal toplayır. 29 tur lider olurlar. Sadəcə 16-cı turda İnter 1 həftəlik lider olur. O dərəcədə əzmkar oynayırlar. Coppa Italiada isə 4/1-də İnterə uduzurlar. İnter yarımfinalda Milana, milan isə finalda Sampdoriaya məğlub olur.
Bir haşiyəyə də çıxmasam olmaz. Serie a tarixində məhz bu sezon bir ilk gerçəkləşir və bu sezondan sonra bir daha bunu etmirlər. Bura kimi hansı hakimin hansı oyunu idarə edəcəyi 3-5 gün qabaqcadan müəyyən olunurdu. Amma bu mövsüm məhz oyun günü püşk ilə hakimlər təyin edilir. Və Hellas verona çempion olur. Və bir daha bu üsul təkrarlanmır. Və verona kimi "balaca" komandalar bir daha çempion ola bilmir. İf you know, you know.
Son olaraq fantastik mövsümün ilk 5-liyi və bəzi səhnələr:

28 may 1997 b.dortmund - yuventus matçı | idman

tissot prx | texnologiya

mediasiya ★ wiki | sağlamlıq

mediatorun və ya mediatorların vasitəçiliyi ilə tərəflər arasında yaranmış mübahisənin qarşılıqlı razılıq əsasında həllidir. Başqa cür desək mediasiya müasir dövrdə münaqişənin alternativ həlli üsuludur.

Vəkil ilə mediatorun arasında ən böyük fərq, mediatorun müstəqilliyi və neytrallığıdır. Mediator heç bir tərəfi təmsil etmir. Buna görə də mediasiya sessiyalarında tərəflərdən əlavə olaraq, tərəflərin maraqlarının müdafiəsi və təmini baxımından hər tərəfin vəkilləri və ya onları təmsil edən digər maraqlı şəxslər də iştirak edə bilər.

Mediasiya sessiyalarında haqlı və ya haqsız tərəflər yoxdur və nəticədə də heç kim uduzmur. Çünki əldə edilən barışıq sazişinin özü prosesin hər tərəfin məmnunluğu ilə nəticələndiyinin göstəricisidir.

Mediatorlar heç bir halda məcburedici qüvvəyə və ya yekun qərarı verəcək səlahiyyətə malik deyillər. Bütün səlahiyyətlər tərəflərin üzərindədir. Onlar istədikləri zaman mübahisələr həll edilə və ya nəticəsiz qala bilər.
Mediatorlar tərəflərə mübahisəli məsələyə fərqli bucaqdan yanaşmağa kömək edir, tərəflər arasında ortaq maraqların yaranmasına vasitəçilik edir və sessiyalarda əldə edilən məlumatlar əsasında problemdən mümkün çıxış yolları təklif edir.
Mediasiyanın əsas üstün cəhətlərindən biri də budur ki, bu qanun vasitəsi ilə dövlət qurumlarının üzərinə düşən yük azalır, lazımsız məhkəmə iclasları keçirilmir, tərəflər daha az vaxt və enerji sərf edərək problemi aradan qaldırır.
link

ray ban | sağlamlıq

1984-85 serie a sezonu | idman

red hot chili peppers | musiqi

kodak

1986 klivlend şar festivalı | tarix

(youtube: )

i̇qbal bano | musiqi

mahmut yıldırım ★ wiki

"Yeşil", "Ahmet demir", "mehmet kırmızı", "sakallı", "emmi", "terminator", "metin atmaca", "hasan tanrıkulu" və s.



Saydığım ləqəblərin və adların hamısı tək bir nəfərə, əski türkiyənin, əskilməyən ismi, türk "derin devlet"inin qara qutusu, mahmut Yıldırıma aiddir. Yaxın türkiyə tarixinin ən sirli şəxslərindən biridir. Ortalıqdan yoxa çıxdığı tarix olan 1996-cı ildən bəri, beyinlərdə bir çox sual işarəsi buraxmışdır. Öldü? Kimə xidmət edirdi? Məqsədi? Və s.

Haqqında onlarla kitab yazılmış, bir çox sənədli film çəkilmişdir. Bəs Kim idi bu adam?

Hər şeydən əvvəl onu deyim ki, bir gün üzə çıxıb bildiklərini danışsa, yeri yerindən oynadacaq biridir.

3 noyabr 1996-cı il Saat 19:25 radələri. Türkiyənin balıkesir şəhərinin Susurluk qəsəbəsində merseder markalı maşın, bir yük maşını ilə toqquşur. Bu qəza türk tarixinin ən yaddaqalan qəzası olmuşdur. Çünki mersedesin içində, polis rəisi hüseyin kocadağ, millət vəkili sedat bucak, interpol tərəfindən axtarılan abdullah çatlı və Abdullah çatlının model sevgilisi gonca us var idi. Ayrıca maşında, silahlar və susdurucular vardı. Bununla bərabər belə bir cəmin bu maşında olması ictimai məkanda böyük bir səs gətirmişdi. Xalqa görə bəzi dövlət qurumlarının, illeqal qruplaşmalarla əlbir iş görmələri ortaya çıxmışdı. Dövlət ilk etapda bu qəzanın üstünü örtməyə çalışsa da, xalq və araşdırmaçı kütlə bunun üstünə getməkdə qərarlıydı. Bu basqı ilə dövlət-siyasət-mafia üçbucağındakı şəxslər araşdırılmağa başlanıldı.

Həmin ərəfədə "yeşil" bir daha ortaya çıxmamaq üzərə yoxa çıxdı. "Susurluk"da ortaya çıxan bağlantılar haqqında araşdırma komissiyası quruldu və hesabatlar yaradıldı. Xalqa "yeşil"in adı ilk dəfə bu hesabatlar sayəsində açıqlanacaqdı. Bu hesabatda "yeşil" üçün tam 12 səhifə ayrılmışdı.

Bəs kim idi bu adam?

1953-cü ildə bingöl, solhanda anadan olmuşdur. Dövlətlə ilk əlaqəsi 1973-cü ildə yaranmışdır. Bu tarixdə "ilçe jandarma komutanlığı"nda* Azərbaycanca tərcüməsi çox qəribə çıxa bilir belə xüsusi isimlərin. Ona görə bəzən olduğu kimi yazacağam işləməyə başlamışdı. 1974-cü ildə kıbrıs barış harekatına qatılmış, əsgərlikdən qayıtdıqdan sonra isə, mit tərəfindən dəvət almışdı. Sonrasında mit agenti olaraq radikal islamçı terror qruplaşması hizbullahın içində sızmışdı. Yenə eyni tarixlərdə "erbakancılar" olaraq bilinən milli görüş harekatının da içinə sızaraq bilgilər toplayırdı.

1977-ci ildə etibank ferro-chromium mərkəzlərində formal bir işə başladı. Rəsmi olaraq sonrakı 20 il boyunca burada işçi olaraq görünəcək və sığortası da onunla həll olacaqdı.

Amma "yeşil" özbaşına hərəkət edən, təlimatlara əməl etməyən, idarə edilməsi çətin biri idi. Buna görə tez-tez təhlükəsizlik strukturları ilə sürtüşmələr yaşayırdı. Bu sürtüşmələrdən dolayı mit-in də canı boğazına gələcəkdi ki, 1989-cu ildə kəsdilər. Fəqət "yeşil" hələ də faydalanmaq istədikləri biri idi. Çünki o, cəsur və gözüqara kəşfiyyatçıydı. Mit-lə əlaqəsi kəsildikdən sonra "yeşil" "jandarma istihbarat ve terörle mücadele" və ya qısaca jitemlə işləməyə başladı.

counter-guerilla quruluşu olan jitem-in qurucusu olduğunu iddia edən arif doğan "yeşil"in jitem-ə alınmasını belə danışmışdı:
"yeşil" kod adlı mahmut yıldırımın bizim alanımızda faaliyet yaptığını duydum. Duyduğumuza göre mit'in elemanıymış. Mit'e gittim ve "yeşil size bağlı mı, değil mi?" Diye sordum. Araştırdılar. "Bir zamanlar bizimle çalışmış, sonra ayrılmış" dediler. Sonradan askerlerime onu "bulun ve getirin" dedim.
3 gün sonra bir telefon geldi. "Komutanım, ellerinden öperim, ben mahmut. Emredin beni istemişsiniz" dedi. Ona "çok güzel faaliyetlerin oldu, tebrik ediyorum" dedim.
Ardından yanıma geldi.
"Sen de bir devlet adamısın, ben de bir devlet adamıyım. Bir ipte iki cambaz oynamaz, gel bu işi beraber çözelim. Oğlum, mit-ten ayrıldığına göre, senin de bir devlet desteğin var" dedim.
"Benim meclisten desteğim var" dedi.
Ben de "bu bölge benim sorumluluğum altında. Gel emeklerin boşa gitmesin bizimle beraber ol" dedim.

Arif doğan:


"Yeşil" artıq jitem mənsubu idi. Tuncelidə xidmət etməyə, əməliyyatlara qatılmağa başlamışdı. "Susurluk hesabatı"na görə, pkk-a yardım fəaliyyəti göstərən şəxsləri illegal yollarla tutaraq, işgəncələr verib edam edirdi. Ayrıca bəzi pkk-lıların etirafçı olması üçün çalışmalar üzərində işləyirdi. Hətta yeşilin* dırnaqlar sıxdı artıq dırnaqsız yazacağam dəyişik tərzləri vardı. Əməliyyatlarda pkk-ın içinə sıza bilmək üçün, onlar kimi geyinərdi. Deyilənlərə görə, öz yoldaşları tərəfindən ayırd edilə bilmək üçün, yaşıl şarf taxırdı. Ləqəbinin də buradan gəlməsi güman olunur.

Əməliyyatlardan sonra evə çox gücsüz, yorğun bir tərzdə gələrdi. Oğlunun dediklərinə görə, evdə musiqi yerinə, Əməliyyat əsnasında yazdığı döyüş səslərinə qulaq asardı.

O dönəmlərdə pkk bəzi iş adamlarından pul dəstəyi almaqda idi. Hətta dönəmin baş naziri tansu çiller belə demişdi;
elimizde pkk'ya yardım eden iş adamlarının listesi var. Listede 60 kadar isim bulunuyor. Devlet pkk'ya mali destek sağlayanlarla her biçimde mücadele edecektir.

Təbii ki, bu bilgilər baş nazirə kəşfiyyatçılar tərəfindən verilmişdi. Yeşil mahmut Yıldırım da bu iş adamlarını bilənlərdən biriydi. Hesabata görə yeşil pkk-a pul dəstəyi edən iş adamlarına pkk masqası ilə adamlar göndərib pkk adına onlardan özü üçün pul toplayırmış -*. Bunun da yanında bir çox xərac olayına adı qarışmışdı. Bir çox narkobarondan çox rahatlıqla xərac ala bilirdi. Hətta yeşilə aid olduğu təsdiqlənən bir telefon danışığında, yeşilin necə xərac kəsdiyini görə bilərik. xəttin digər tərəfindəki türkiyəli məşhur baron tilki selimdir.

-benim adım kod: yeşil! Bak.

+evet.

-duymuşsundur, duymaman mümkün değil. Bu arada beni güzel bi araştır, öğren, ne boktan bir adam olduğumu da öğrenirsin. Seni böyle allah'ına kadar kazığa oturtacaktım, zafer bana yalvardı. Ve şunu bilmeni isterim, sen şu an yaşıyorsan, zafer'in sayesinde yaşıyorsun.

+efendim, ben devletin her kademesine karşı saygılıyım..

-saygı ayaklarını bırak!

+gerçekten devlete karşı ben hiçbir zaman hiçbir faaliyette bulunmam.

-ben seni senden çok iyi bilirim. Yalnız yedirmezler adama. Yalnız yiyen adama da bir gün kustururlar. Şimdi anladın mı ne demek istediğimi? Şimdi bu ticaretinde sana yapabileceğimiz kolaylıkları sana allah'ına kadar da sağlarız. Ama sen yalnız yemediğin zaman da çok çok rahat hareket et.

Yeşilin Ahmet demir adı ilə açdırdığı bank hesabına təhdit, şantaj, xərac və s. İlə milyonlarca dollar girmişdi. Bank hesabatlarına görə yeşil bu pulları fərqli vaxtıarda, tamamını nağd olaraq çəkmişdir.

"Susurluk hesabatı"nda yazılana görə yeşilin istanbul mafiasını çökdürdüyünü, behçet cantürk və digər böyük mafia qruplaşması baronlarını planlı olaraq öldürdüyü deyilir. Bunun yanında, "halkın emek partisi" diyarbakır bölgə başçısı vedat aydını və kürdçülüklə təqsirləndirilən musa anteri də yeşilin öldürdüyü vurğulanırdı.

Yeşil çox aktiv rol aldığı üçün tunceli bölgəsində artıq deşifrə olunmuşdu. Xalq artıq onu çox yaxşı tanıyırdı və "sakallı" deyirdilər. Hətta bu bölgədə pis ünləndiyini görmək çox da çətin deyildi.
Yeşil tunceli millət vəkili kamer gençlə bir problem yaşamaqdadır və onu xalqa pisləmək istəyir. Sonrasında maraqlı bir şəkildə, kamer gençi tərifləməyə başlayar. Tuncelidə həmişə qazanan gençin bu propaqandadan sonra səs faizi düşməyə başlayır. Bunun üstünə kamer genç "tunceli il jandarma komutanlığı"na gəlib yeşili şikayət edib, yeşilin onun üçün səs yığdığını deyir. Mərkəzdən, "daha nə istəyirsən, sənin üçün səs yığır" deyə cavab gəlir.
Kamer genç:
ne oy toplaması? Hayatımda ilk kez oy düşüşü oldu. Yeter artık. Söyleyin benimle uğraşmasın daha. -*

Tuncelidə sırf millət yeşili sevmir deyə, onun dəstəklədiyi adama səs vermək istəməz -*.

Yeşil tuncelidə deşifrə olduğu üçün, diyarbakıra göndərilir. Burada jitemə bağlı olaraq, kəndlərdə pkk-ya qarşı mübarizəyə başladı. Rəvayətə görə "dərin dövlət" və jitem-in əfsanəvi və bir o qədər də kilid isimlərindən biri olan ahmet cem erseverlə burada tanış olmuşdular. Cem ersever həqiqətən əfsanəvi bir counter-guerilla idi. Pkk ilə mübarizədə kilid rol oynayan ersever həmişə yanında bir neçə pkk-lı etirafçı gəzdirərdi. Hətta pkk kimi düşünə bilmək üçün, çalışma otağında sarı-qırmızı-yaşıl rənglər asılı olardı. Cem ersever sonradan ordudan istefa edərək, dövlətin terrorla mübarizə üsullarını tənqid etməyə başladı. "Terrorla mübarizə mütəşəkkil idarə olunmur" deyirdi. "Şərqdə iyrənc çarxlar dönür. Hamısını danışacağam" deyə çıxışlar edirdi. Ardından jurnalist soner Yalçınla görüşürdü. Bu görüşlərdə yeşil haqqında da etiraflar qeyd etmişdi. Ona görə cənub-şərqdəki üstü açılmamış sui-qəsdlərin bir çoxunda yeşilin əli vardı.

Erseverlə soner Yalçın bir müddət daha müsahibələrə davam etdikdən sonra, ersever "yeşil gelmiş, millete beni soruyormuş" dedi. Ardından jurnalistlə bir daha görüşmək üzərə sözləşərək ayrıldılar. Ancaq cem erseverden həmin gündən sonra bir daha səs çıxmadı. Qısa müddət sonra isə əlləri-ayaqları bağlı bir şəkildə, başında bir güllə ilə ölü şəkildə tapıldı...

Ahmet cem ersever;

vatanını en çok sevene, en pis işi yaptırırlar sözlərinin müəllifi..

Bu sıralarda isə yeşil, quruluşun içində sürətlə yüksələn isimlərdən biriydi. Təhlükəsizlik komissiyası toplantılarına qatılır, özəl hərəkat birliklərini koprdinasiya edirdi. Yeşil pkk-ın dağlardakı mövqelərini ovcunun içi qədər yaxşı bilirdi. Gözətçilər və əvvəllər pkk-lı olub sonradan etirafçı olanlardan ibarət tağımlar düzəldir, əməliyyatlara yollayırdı.

Diyarbakırda xidmət edən yeşilin xidmət yeri, bir müddət sonra yenidən dəyişdirildi. Adının bir çox məchul sui-qəsdlərdə, xərac almaqla anılmasından sonra, jandarma onu 1994-cü ildə, ailəsi ilə birlikdə ankaraya göndərdi.

Oğlunun dediyinə görə yeşil ankaraya gəldikdən sonra 1 il boyunca evdən heç bir yerə çıxmadı. Halbuki hərəkətli bir yaşam tərzinə alışdığı bilinsə də belə. İddialara görə 1994-cü ilin oktyabrında mit-lə bağlantı quraraq, onlarla təkrar işləmək istədiyini demişdi. Mit isə ona, "artıq ölkə daxilində deyil, ölkə xaricində əməliyyatlar aparırıq. İstəyirsənsə, bu əməliyyatlara qatıla bilərsən" deyərək geri dönüş etmişdi.

Yeşil bir səfərində ankarada klublardan birində dava çıxarmış, sonrasında isə polis bölməsinə aparılmışdı. Burada bilinməyən bir səbəbdən ötrü, qabırğaları qırılana qədər polis tərəfindən döyülmüş, sonra mit tərəfindən polisin əlindən alınmış, müalicə olunmuşdu.
Bir də cibindən çox maraqlı şeylər çıxmışdı. Endirimli bir soyuducu kuponu kimi. Maraqlı edən şey, bank hesabına milyon dollarlarla vəsait köçən birinin endirimli soyuducu arxasınca düşməsi idi. Bu pulların yeşilin özündə qalmadığının bir sübutuydu.
Telefon danışıqları izləndiyində isə, mit və jandarma çox sıx bir telefon bağlantıları çıxmışdı..

1996-cı ildə pkk "lider"i abdullah öcalana sui-qəsd məqsədilə suriyada bir əməliyyat gerçəkləşdirildi. Bu əməliyyat tağımına "metin atmaca" kod adı ilə yeşil də qatılmışdı. Plana əsasən, öcalanın olduğu ev partladılacaqdı. Evin hər yeri mühasirəyə alınmışdı. Ayrıca "apo"nun telefonu da dinlənilirdi. Hər şey hazırlanmış, pusquya yatılmışdı.

Apo telefonla danışarkən, həmin məlum məsələ baş verdi. Evin yaxınlığında bir partlayış gerçəkləşdi. Aponun danışdığı telefonda birdən-birə səsinin kəsilməsi üzərinə, telefonu dinləyən kəşfiyyatçılar, sevinc qışqırıqları atmağa başlamışdılar. Aponun o anda öldürüldüyünü düşünürdülər. Yalnız bir az sonra aponun səsi yüksəldi,
-burda bomba patladı, suikast!

Kəşfiyyatçılar uğursuz əməliyyat olduğunu anlamışdılar. Apo qurtulmuşdu, amma necə? Biriləri ona bilgi vermişdi? yoxsa tamamilə şans idi?

Oğlunun dediklərinə görə, həmin əməliyyatdan sonra yeşil ölkəyə döndükdə, çox böyük depressiyaya girmişdi. Heç nə yeyə bilmirdi. Hətta atası intihar etməsin deyə oğlu bir çox önləmlər də almışdı.

Bəs bu depressiyanın səbəbi nə idi? Əməliyyatın uğursuz nəticələnməsi? Öcalanın ölməməsi? Yoxsa öyrəndiyi başqa bir şey mi?

Qısa bir müddət sonra, "susurluk kazası" gerçəkləşdi. Kimilərinə görə, qəzadan sonra əraziyə gəlmiş, maşının içindəkiləri öldürmüşdü...

Və ardından yoxa çıxdı.. bu gün belə ona nə olduğuna dair heç bir bilgi yoxdur. Hələ də yaşaya bilər, gizlənmiş ola da bilər, bəlkə estetik əməliyyat keçirdi, bəlkə xaricdədir, bəlkə qorunur, bəlkə də öldürüldü...

Bəzi iddialara görə yeşil adı bir çox şəxsin ortaq adı idi və mahmut yıldırım günah keçisi olmuşdu. "Gazi mahallesi" hadisələri, adam qaçırmalar, məchul sui-qəsdlər, xəraclar, dönən bütün pisliklər həmişə onun üstünə atıldı. Kim bilir?

Qaynaqlar:

TBMM tutanakları- "Susurluk raporu"
Kutlu Savaş- "Susurluk raporu"
MİT- "Susurluk raporu"
32. Gün arşivleri
link 1
link 2
link 3
link 4
link 5

davide moscardelli | idman